Για γονείς παιδιών άνω των 8 ετών. Ανάλυση της ταινίας “Inside Out”, με ελληνικό τίτλο «Τα μυαλά που κουβαλάς».

Μια καταπληκτική αναπαράσταση (αν και όχι απόλυτα ακριβής) του τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας. Της αλληλένδετης φύσης σκέψεων και συναισθημάτων που συνεχώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και το ένα επηρεάζει το άλλο. Του πώς οι πρώτες εμπειρίες κατά τα πρώτα χρόνια ζωής είναι συναισθηματικά πιο έντονες και δημιουργούν μνήμες που στο σύνολό τους επιδρούν καταλυτικά στις πυρηνικές μας πεποιθήσεις, αξίες, κ.λπ. Αυτές στην ταινία απεικονίζονται ως “νησιά προσωπικότητας”, τα οποία επηρεάζουν το πώς ερμηνεύουμε οτιδήποτε συμβαίνει στη ζωή μας. Αν και διαφωνώ ότι τα “νησιά προσωπικότητας” γκρεμίζονται ολοκληρωτικά όταν κλονιστούμε συναισθηματικά από γεγονότα που θέτουν υπό αμφισβήτηση το πώς αντιλαμβανόμασταν τη ζωή μέχρι τότε, πράγματι μπορούν να κλονιστούν στην παρουσία συγκλονιστικών γεγονότων.

Όλα αυτά, συναισθήματα, σκέψεις, μνήμες, γεγονότα, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους διαρκώς με έναν αρκετά απρόβλεπτο τρόπο (σε αντίθεση με την πιο απλουστευμένη απεικόνιση της ταινίας, που βέβαια προσπαθεί να κρατήσει τα πράγματα όσο πιο απλουστευμένα γίνεται για να είναι και φιλική προς τον θεατή). Θα μπορούσαμε να παρομοιάζαμε αυτή την εντυπωσιακή συνεχή αλληλεπίδραση με έναν χορό που προκύπτει από τις αυτοσχέδιες κινήσεις ενός χορευτή. Μπορεί ο κάθε χορευτής να έχει ένα συγκεκριμένο στυλ το οποίο πάντα τον χαρακτηρίζει (αντίστοιχο της ιδιοσυγκρασίας και του χαρακτήρα του), αλλά όταν κάνει αυτοσχεδιασμούς, το προϊόν της αλληλουχίας των κινήσεών του την δεδομένη στιγμή είναι ένας καινούριος, δημιουργικός χορός. Όσο χρειαζόμαστε την προβλεψιμότητα στη ζωή μας, άλλο τόσο χρειαζόμαστε και την απουσία της, γιατί η μια χωρίς την άλλη θα προκαλούσε μια τέτοια ανισορροπία, που τελικά θα καθιστούσε και την άλλη αχρείαστη.

Η διπολικότητα της ζωής, μας βοηθά να εκτιμούμε την αξία του κάθε άκρου. Δεν μπορούμε να βιώσουμε πραγματική χαρά, χωρίς να έχουμε βιώσει πραγματική λύπη, τι σημαίνει πραγματική ηρεμία χωρίς να έχουμε βιώσει έντονο θυμό, όπως ούτε να αισθανθούμε τι σημαίνει πραγματική υγεία, χωρίς να έχουμε ασθενήσει. Ας μην αποκλείουμε λοιπόν από τη ζωή μας κανένα συναίσθημα, γιατί το κάθε συναίσθημα έχει την χρησιμότητά του και πάνω στα υπόλοιπα. Στην ταινία πολύ ωραία απεικονίζεται η χρησιμότητα της λύπης σε δεδομένη στιγμή της ζωής της Ράιλι (της πρωταγωνίστριας), γιατί και τα παιδιά μας χρειάζονται όλα αυτά τα συναισθήματα, και χρειάζεται να τα ενθαρρύνουμε να τα βιώνουν και να τα εκφράζουν.

Αν δεν καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, προσπαθώντας συνεχώς να είμαστε χαρούμενοι, λες και αυτό οδηγεί στην ευτυχία, τότε μπορούμε να έχουμε μια ισορροπία στον πανέμορφο και συχνά απρόβλεπτο χορό που δημιουργούν τα συναισθήματα, οι σκέψεις, και οι μνήμες μας, σε αυτόν τον θαυμάσιο επεξεργαστή που κουβαλούμε στο κεφάλι μας, τον εγκέφαλό μας.

Έβελ Νεοκλέους (M.A, B.A., Hons)
Εγγεγραμμένος Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος